Παρασκευή 29 Ιουνίου 2018

Ο Καπιταλισμός Ανυψώνει τα Φτωχά Κοινωνικά Στρώματα





* Του Καθηγητή Οικονομικών Steven Horwitz

Κάποιοι συχνά κατηγορούν τις αγορές και τον καπιταλισμό ότι υποβαθμίζουν το βιοτικό επίπεδο των φτωχών. Αυτή η αντίληψη συναντάται περισσότερο στις αίθουσες του αριστερού ακαδημαϊκού κόσμου καθώς και στους ευρύτερους πνευματικούς κύκλους, ωστόσο όπως και με πολλές άλλες επικρίσεις κατά του καπιταλισμού, έτσι και αυτή αγνοεί τα εμφανή ιστορικά δεδομένα.

Κανένα άλλο οικονομικό σύστημα δεν έχει προσφέρει περισσότερα για να ανυψώσει την ανθρωπότητας πάνω από την φτώχια, από όσα έχει έμπρακτα προσφέρει ο καπιταλισμός. Το δεδομένο αυτό ισχύει είτε εξετάζουμε την πορεία της ανθρωπότητας των τελευταίων δεκαετιών είτε πάμε πίσω ολόκληρους αιώνες. Ο αριθμός των ανθρώπων που ζουν με λιγότερο από δύο δολάρια την ημέρα σήμερα είναι κατά 50% μικρότερος του από ό,τι ήταν το 1990. Τα μεγαλύτερα επιτεύγματα στην καταπολέμηση της φτώχειας σημειώθηκαν σε χώρες που έχουν ανοίξει τις αγορές τους, όπως η Κίνα και η Ινδία.

Αν εξετάσουμε τις τις τελευταίες δεκαετίες θα διαπιστώσουμε ότι ο κόσμος κινείται προς την κατεύθυνση του καπιταλισμού και των νικών του κατά της φτώχιας. Για το μεγαλύτερο μέρος της ανθρώπινης ιστορίας, ζούσαμε σε έναν κόσμο όπου λίγοι άνθρωποι τα κατείχαν όλα ενώ οι περισσότεροι δεν κατείχαν τίποτα. Αυτό σταδιακά άρχισε να μεταβάλλεται με την εμφάνιση του καπιταλισμού και της Βιομηχανικής Επανάστασης. Όταν η οικονομική ανάπτυξη απογειώθηκε και εξαπλώθηκε στο σύνολο του πληθυσμού, δημιούργησε τον σύγχρονο δυτικό κόσμο όπως τον γνωρίζουμε, με την πλειοψηφία των ανθρώπων να κατέχουν περιουσιακά στοιχεία και ένα αισθητά βελτιωμένο βιοτικό επίπεδο. Για παράδειγμα, το ποσοστό των αμερικανικών νοικοκυριών κάτω από το όριο της φτώχειας που έχουν τις βασικές ηλεκτρικές συσκευές έχει αυξηθεί σταθερά τις τελευταίες δεκαετίες, όπου σήμερα οι φτωχές οικογένειες είναι το πιθανότερο να κατέχουν αγαθά όπως στεγνωτήριο ρούχων, πλυντήρια πιάτων, ψυγεία ή κλιματιστικά, σε σύγκριση με το μέσο νοικοκυριό του 1971.

Ο καπιταλισμός έχει επίσης βελτιώσει τη ζωή των φτωχών ανθρώπων, μειώνοντας τα ποσοστά βρεφικής και παιδικής θνησιμότητας, για να μην αναφέρουμε τα ποσοστά θνησιμότητας των εγκύων κατά τη διάρκεια του τοκετού αλλά και αύξηση του προσδόκιμου ζωής κατά δεκαετίες.

Αναλογιστείτε επίσης τον τρόπο με τον η δυναμική της ανάπτυξης του καπιταλισμού παρέχει την δυνατότητα συντήρησης σχεδόν 7 δισεκατομμύρια ανθρώπων, σε σύγκριση με το 1 δισεκατομμύριο του 1800. Όπως εξηγεί και η καθηγήτρια οικονομικών του πανεπιστημίου του Σικάγου Deirdre McCloskey, εάν πολλαπλασιάσετε τα στατιστικά  κατανάλωσης αγαθών με την αύξηση στο προσδόκιμο ζωής του μέσου ανθρώπου, και για 7 δισεκατομμύρια σε ανθρώπους αντί του ενός δισεκατομμυρίου το 1800, η ανθρωπότητα στο σύνολό της είναι έχει μια αύξηση βιοτικού επιπέδου κατά 120 μονάδες. Αυτό δεν είναι 120 τοις εκατό καλύτερα από ό,τι το 1800, αλλά 120 φορές καλύτερα.

Οι ανταγωνιστικές αγορές έχουν επίσης δώσει πρόσβαση στην μόρφωση, τις τέχνες και τον πολιτισμό σε όλο και περισσότερους ανθρώπους. Ακόμη και οι φτωχότεροι άνθρωποι σε παγκόσμιο επίπεδο, έχουν πρόσβαση μέσω του διαδικτύου και της τηλεόρασης σε συναυλίες, βιβλία και έργα τέχνης, αγαθά που για πολλούς αιώνες τα κατείχαν αποκλειστικά οι πλούσιοι.

Περισσότερα στο αγγλικό κείμενο στο: https://fee.org/articles/capitalism-is-good-for-the-poor/

                                                        *Σχετικά με τον αρθρογράφο:

Ο Steven Horwitz είναι ο Schnatter Διακεκριμένος Καθηγητής Ελεύθερης Επιχειρηματικότητας στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Ball State, όπου είναι επίσης συνεργάτης του Ινστιτούτου Επιχειρηματικότητας και Ελεύθερης Επιχειρηματικότητας του John H. Schnatter. Είναι ο συγγραφέας της σειράς του "Hayek: Κλασικός φιλελευθερισμός και η εξέλιξη των κοινωνικών θεσμών". (Hayek’s Modern Family: Classical Liberalism and the Evolution of Social Institutions)

Πέμπτη 21 Ιουνίου 2018

"Ο Καπιταλισμός Ωφελεί το Σύνολο της Κοινωνίας" - της Φινλανδής Πανεπιστημιακού Jaana Woiceshyn

Στο τμήμα Επιχειρηματικής Δεοντολογίας στο οποία διδάσκω, συζητάμε πάντα το κοινωνικό πλαίσιο των επιχειρήσεων, ιδιαίτερα τις επιπτώσεις διαφορετικών κοινωνικών συστημάτων όπως την επικρατούσα μικτή οικονομία, τον σοσιαλισμό και τον καπιταλισμό. Αρχικά, οι φοιτητές δεν έχουν σαφή κατανόηση του τι σημαίνει καπιταλισμός. Θεωρούν ότι ακόμη και ο περιορισμένος βαθμός ελευθερίας που χαρακτηρίζει τις αγορές της Βόρειας Αμερικής, της Ευρώπης και πολλών ασιατικών χωρών, χαρακτηρίζεται ως καπιταλισμός. Αυτή η άποψη είναι λανθασμένη. Ο περιορισμένος βαθμός ελευθερίας που εφαρμόζεται δεν χαρακτηρίζεται ως καπιταλισμός, δηλαδή «ένα κοινωνικό σύστημα που βασίζεται στην αναγνώριση των ατομικών δικαιωμάτων (συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων ιδιοκτησίας) στα οποία όλα τα περιουσιακά στοιχεία είναι ιδιόκτητα». Ένα τέτοιο σύστημα δεν υπάρχει σε κανένα μέρος του κόσμου σήμερα, ωστόσο κάποιες μεικτές οικονομίες, όπως το Χονγκ Κονγκ και ορισμένες άλλες ασιατικές χώρες, έχουν μεγαλύτερη οικονομική ελευθερία από ό, τι οι υπόλοιποι.

Η μικτή οικονομία, ένα μίγμα ελευθερίας και ελέγχου, ή του καπιταλισμού και του σοσιαλισμού, είναι σήμερα το κυρίαρχο κοινωνικό σύστημα, διότι θεωρείται ευρέως ότι είναι "το καλύτερο των δύο κόσμων", δηλαδή η ισορροπία ατομικής ελευθερίας και κοινωνικής ευθύνης προς τρίτους, μια ισορροπία ιδιοτέλειας και αυτοθυσίας. Η δημοτικότητα της μικτής οικονομίας πηγάζει από το συνδυασμό της επικρατούσας ηθικής του αλτρουισμού και της φιλοσοφίας του πραγματισμού. Σύμφωνα με τον αλτρουισμό, πρέπει πάντα να θέτουμε τα συμφέροντα των άλλων προ των δικών μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο αλτρουιστικός κώδικα ηθικής έχει αποκλειστικά θανατηφόρες συνέπειες και συμφωνούν ότι το σύστημα που θα πρέπει να ακολουθούμε οφείλει να είναι ισορροπημένο, πραγματιστικό και σε κάποιο βαθμό να επιδιώκονται και τα προσωπικά συμφέροντα. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι ουδέποτε θα εισέλθουν στην διαδικασία να αναρωτηθούν γιατί να χρειάζεται οποιαδήποτε αυτοθυσία και πώς πρέπει να προσδιοριστεί η "κατάλληλη" ισορροπία μεταξύ ιδιοτέλειας και αυτοθυσίας.

Ο καπιταλισμός είναι ένα κοινωνικό σύστημα σύμφωνο με την ιδιότητα του εγωισμού, την ηθική του προσωπικού συμφέροντος. Είναι το μόνο σύστημα που προστατεύει την ελευθερία των ανθρώπων να επιδιώκουν τα ορθολογικά τους συμφέροντα, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να παραβιάζουν τα ατομικά δικαιώματα των άλλων (στη ζωή, την ελευθερία, την ιδιοκτησία και την επιδίωξη της ευτυχίας). Ενώ ένα τέτοιο σύστημα δεν υπάρχει σήμερα, η κοντινότερη εφαρμογή του ήταν στην Αμερική του 19ου αιώνα. Δεν επιβίωσε επειδή βασιζόταν στον αλτρουισμό και έτσι δεν διέθετε τα κατάλληλα ηθικά θεμέλια ώστε να εδραιωθεί.

Μια ανησυχία την οποία οι μαθητές συχνά μου εκφράζουν είναι τα πολλά μειονεκτήματα του καπιταλιστικού συστήματος. Ο καπιταλισμός μπορεί να είναι καλός για αυτό που χαρακτηρίζουμε ως ικανούς ανθρώπους, αλλά τι γίνεται με εκείνους με σωματικά ή ψυχικά μειονεκτήματα, με ρωτάνε. Τι γίνεται αν άποιος δεν μπορεί να είναι παραγωγικός όσο οι υπόλοιποι; Σε ένα σύστημα βασισμένο στο προσωπικό συμφέρον, δεν σημαίνει αυτό ότι τα άτομα με ειδικές ανάγκες παραμένουν πίσω και απλά δεν θα επιβιώσουν;
Όταν προκύπτουν αυτά τα ερωτήματα, ζητώ από τους μαθητές να φανταστούν τους εαυτούς τους με κάποιο είδος αναπηρίας, όπως παράλυση εκτός από ένα λειτουργικό σκέλος. Στη συνέχεια τους ζητώ να σκεφτούν αν η πιθανότητα άνθησης τους ήταν καλύτερη σε ένα κράτος μεικτής οικονομίας ή στον καπιταλισμό. Η πλειοψηφία συνήθως ψηφίζει για το κράτος πρόνοιας, επειδή γνωρίζει ότι τους παρέχει ένα ορισμένο ελάχιστο μέσω διαφόρων κοινωνικών προγραμμάτων. Επίσης, νιώθουν πιο άνετα με το να υπάρχουν κρατικές παρεμβάσεις επί των οικοδομικών αδειών οι οποίες εξασφαλίζουν την πρόσβαση στα άτομα με ειδικές ανάγκες, αλλά την την κρατική παρέμβαση η οποία ρυθμίζει τις ίσες ευκαιρίες απασχόλησης.

Αλλά υπάρχουν πάντα μαθητές - μερικές φορές μόνο ένας - που προτιμούν τον καπιταλισμό λόγω των ευκαιριών που προσφέρει σε όλους, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων με αναπηρίες. Σημειώνουν ότι ο καπιταλισμός είναι ένα σύστημα ανταγωνισμού που αναπαράγει την καινοτομία: νέες, καλύτερες και φθηνότερες τεχνολογίες, όπως η ρομποτική, που δημιουργούν ευκαιρίες σε όσους έχουν περιορισμένη κινητικότητα να συμμετέχουν σε παραγωγική εργασία. (Ακόμη και στις μικτές οικονομίες, αυτές οι καινοτομίες εμφανίζονται περισσότερο στις λιγότερο ρυθμιζόμενες βιομηχανίες, όπως οι ηλεκτρονικοί υπολογιστές και τα ηλεκτρονικά είδη ευρείας κατανάλωσης.) Αυτό θα σήμαινε ευκαιρίες για άνθηση, σε αντίθεση με την απλή ύπαρξη κρατικής κοινωνικής βοήθειας και ανάλογα με την κυβέρνηση για κάποιο είδος απασχόλησης.

Όχι μόνο ο καπιταλισμός δημιουργεί περισσότερες ευκαιρίες για όλους, αλλά επιπροσθέτως αποτελεί πηγή φιλανθρωπίας και αγαθοεργών. Όσοι είναι πραγματικά άποροι χωρίς ασφάλεια και μη-ικανοί στο να είναι παραγωγικοί (πάντα μια πολύ μικρή μειονότητα) θα πρέπει να εξαρτώνται από την καλοσύνη των άλλων. Οι έρευνες δείχνουν ότι αυτή η καλοσύνη - για παράδειγμα, ιδιωτική φιλανθρωπία - ανθίζει, απουσία κυβερνητικής παρουσίας. Ιστορικά, η ιδιωτική φιλανθρωπία ήταν μεγαλύτερη όταν η κυβέρνηση δεν αναλάμβανε τον ρόλο του πατερούλη. Ακόμη και σήμερα, υπάρχουν περισσότερες ατομικές φιλανθρωπικές δωρεές και εθελοντισμός σε χώρες με τους χαμηλότερους φόρους και τα λιγότερα κυβερνητικά κοινωνικά προγράμματα. Φανταστείτε λοιπόν ποιο θα ήταν το επίπεδο της ιδιωτικής φιλανθρωπίας σε ένα καθεστώς απόλυτου καπιταλισμού όπου δημιουργείται ακόμα περισσότερος πλούτος και δεν αποδίδεται στο κράτος, αλλά παραμένει στα χέρια των πολιτών.
Ο καπιταλισμός δεν είναι ένα σύστημα που ωφελεί τους πλούσιους. Πρόκειται για ένα σύστημα ανταγωνισμού, καινοτομίας και δημιουργίας πλούτου που οδηγεί σε κερδοφόρα αποτελέσματα και ευημερία για όλους.
__________________________

Ποια είναι η Jaana Woiceshyn

Η Φινλανδή Jaana Woiceshyn διδάσκει επιχειρηματική δεοντολογία και ανταγωνιστική στρατηγική στο Haskayne School of Business του Πανεπιστημίου του Κάλγκαρι του Καναδά. Κατέχει δύο πτυχία BBA και MBA από το Helsinki School of Economics and Business Administration (το σημερινό Aalto University Business School). Έχει διδάξει και διοργάνωσε σεμινάρια για την επιχειρηματική δεοντολογία σε προπτυχιακούς και MBA φοιτητές και σε διάφορα εταιρικά ακροατήρια για πάνω από 20 χρόνια, τόσο στον Καναδά όσο και εκτός. Πριν την ολοκλήρωση του διδακτορικού της πτυχίου από την Wharton School of Business του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνιας, βοήθησε στο να ορθοποδήσει μια μικρή επιχείρηση στη Φινλανδία αλλά και εργάστηκε σε μια εταιρεία συμβούλων επιχειρήσεων στον Καναδά. Οι έρευνες της Woiceshyn επί των τεχνολογικών αλλαγών και της καινοτομίας, τη δημιουργία αξίας από τις επιχειρήσεις, τη λήψη εκτελεστικών αποφάσεων και την επιχειρηματική δεοντολογία έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα ακαδημαϊκά και επαγγελματικά περιοδικά και βιβλία. Το βιβλίο με τίτλο "Πως να είσαι Κερδοφόρος και Ηθικός" (“How to Be Profitable and Moral”) είναι το πρώτο της προσωπικό βιβλίο. 

Επισκεφθείτε την ιστοσελίδα της στο www.profitableandmoral.com

Πηγή: CAPITALISM MAGAZINE - 3/10/2015
http://capitalismmagazine.com/2015/03/capitalism-benefits-everyone/

Κυριακή 10 Ιουνίου 2018

Economist: Ο Καπιταλισμός έχει βγάλει σχεδόν 1 δις ανθρώπους από την ακραία φτώχεια τα τελευταία 20 χρόνια


Σε σχετικό άρθρο του το περιοδικό Economist ισχυρίζεται ότι ο Καπιταλισμός έχει βγάλει σχεδόν 1 δις ανθρώπους από την ακραία φτώχεια τα τελευταία 20 χρόνια. Σύμφωνα με το περιοδικό υπήρχαν και άλλοι λόγοι που συνέβαλλαν σε αυτήν την επιτυχία, ωστόσο το κύριο βάρος το σήκωσε η εφαρμογή του καπιταλιστικού συστήματος και του ελεύθερου εμπορίου από πρόσθετες χώρες, καθώς αυτά τα στοιχεία επιτρέπουν την ανάπτυξη των οικονομιών.

Πηγή: https://www.economist.com/leaders/2013/06/01/towards-the-end-of-poverty

ΗΠΑ: Πυλώνας Σταθερότητας η Ελλάδα - Δεν θα ανεχθούμε τις τουρκικές προκλήσεις στην κυπριακή ΑΟΖ



Το μήνυμα πως οι Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής υπολογίζουν στον στρατηγικό τους σχεδιασμό την Ελλάδα ως έναν πυλώνα σταθερότητας για την ευρύτερη περιοχή της Νοτιοανατολική Μεσόγειο και των Βαλκανίων έστειλε ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών αρμόδιος για θέματα Ευρώπης και Ευρασίας, Γουές Μίτσελ.

Κατά την διάρκεια ομιλίας που παρέθεσε στην δεξαμενή σκέψης Heritage Foundation στη Ουάσινγκτον, αναλύοντας το πως οι ΗΠΑ σχεδιάζουν να οικοδομήσουν μια ισχυρότερη αμερικανική παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, ο κ. Μίτσελ αναφέρθηκε στον γεωπολιτικό ρόλο της χώρας μας, καθώς και στην αναβάθμιση των ελληνοαμερικανικών σχέσεων.   «Στηρίζουμε την Ελλάδα ως έναν πόλο σταθερότητας στην Ανατολική Μεσόγειο και στα Δυτικά Βαλκάνια. Με την Ελλάδα είχαμε ήδη ξεκινήσει μια στενότερη σχέση από την προηγούμενη κυβέρνηση, πάνω στην οποία τώρα στηριζόμαστε για να την ενισχύσουμε».

Μήνυμα προς την Τουρκία: Δεν θα ανεχθούμε τις προκλήσεις στη Κυπριακή ΑΟΖ

Στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα ότι οι ΗΠΑ συνεχίζουν να στηρίζουν το δικαίωμα της Κυπριακής Δημοκρατίας να προχωρήσει στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων που βρίσκονται εντός της ΑΟΖ της, ο κ. Μίτσελ τόνισε πως η αμερικανική κυβέρνηση έχει καταστήσει σαφές στην τουρκική πλευρά ότι «η παρενόχληση των γεωτρήσεων στην ΑΟΖ της Κύπρου δεν είναι κάτι που θα επιτρέψουμε να περάσει απαρατήρητο και κάτι για το οποίο δεν θα μιλήσουμε».   Από την άλλη, όμως, πλευρά, ο κ. Μίτσελ σημείωσε πως οι ΗΠΑ εργάζονται για να αποκαταστήσουν τις τεταμένες σχέσεις με την Τουρκία, καθώς απώτερος στόχος εξακολουθεί να είναι η διατήρηση του δυτικού γεωπολιτικού προσανατολισμού της Αγκύρας. Μάλιστα έκανε ειδική αναφορά στον περιφερειακό ρόλο της Τουρκίας, αναλύοντας την σημασία που έχει για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. «Δουλεύουμε με αποφασιστικότητα για να σταθεροποιήσουμε τη σχέση με την Τουρκία και να τη διατηρήσουμε σε μια δυτική στρατηγική τροχιά. Μια κατάρρευση αυτής της σχέσης θα προκαλούσε μια ζημία στην εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ που θα διαρκούσε για πολλές γενεές».   Στο σημείο, όμως, αυτό ο Αμερικανός υφυπουργός Εξωτερικών δεν παρέλειψε να διευκρινίσει πως οι ΗΠΑ δεν σκοπεύουν να αγνοήσουν τον περιορισμό των δημοκρατικών ελευθερίων και του κράτους δικαίου στην Τουρκία αλλά και την ρητορική και τις ενέργειες της 'Αγκυρας που προκαλούν ανησυχία και τριβές με τους γείτονες της σε περιφερειακό επίπεδο.